زمینه جغرافیایی

منطقه کردستان در سرزمین های غربی ایران واقع شده است، بین دامنه ها و دره های بخش مرکزی کوه زاگرس. پایتخت این منطقه شهر سنندج است و سایر مراکز اصلی ساکن عبارتند از: بانه، بیجار، دیواندره، ساقگز، قرو، کامیاران و مریوان.

اقلیم

آب و هوای منطقه کردستان تحت تأثیر جریانهای گرم و مرطوب هوا از دریای مدیترانه قرار دارد که در فصل بهار بهار و بارش برف می انجامد. این منطقه به طور کلی تحت تأثیر دو جریان هوای گرم و سرد قرار دارد.

تاریخ و فرهنگ

در زمان های قدیم، منطقه کردستان بخشی از سرزمین هایی بود که تحت کنترل مدائه بودند که دامنه آن شامل کشور اوراتو در شمال، آشور در غرب و ایلام، سومر، بابل و اکد در جنوب و جنوب غربی است. در میان جمعیت های آریایی که به فلات ایران آمدند، یک گروه در شرق دریاچه ارومیه سکونت داشتند و منطقه آنها "امدای" نامیده می شد، در حالی که گروه دیگری زمین را به غرب از همان دریاچه اشغال کرده بود و این قلمرو نام پارسوا یا پارسوما. گروه اول دولت مدینه را به دنیا آورد، در حالی که دومین بنیان های امپراطوری قدرتمند هخامنشیان را بنیان گذاشت. حوزه های مد ها به کشورهای متعددی تقسیم شدند که توسط دولت های محلی به طور مستقل و مستقل اداره می شد. یکی از این دولت ها بود که از مردم ماننی بود که سرزمین های واقع در جنوب دریاچه ارومیه را به حوزه اطراف شهرک سقز کنترل می کرد. حتی قبل از ورود عشایر آریایی، منی دارای فرهنگ پیشرفته و یک شکل مشخص از حکومت بود. قلمرو دیگری با نوعی از حکومت محلی، زاموا، سرزمین مردم لولوبیت بود که از دریاچه ارومیه به بالای رودخانه دیالی گسترش یافت و شامل مناطق شهرهای فعلی میاندوآب، بن، سلیمان و سنندج بود تا اطراف زهاب.

سوغات و صنایع دستی

صنایع دستی و سوغاتی های ویژه این منطقه عبارتند از: فرش، قالیچه، شال، تشک های نماز، پارچه های احساس و کلاه، دمپایی های سنتی دست دوزی، پارچه های ریزه دوزی، جواهرات سنتی کردی، آلات موسیقی و اشیای زینتی چوب. نان برنج (نان برنجی) نیز یکی از سوغاتی معروف منطقه کردستان است.

آشپزی محلی

یکی از غذاهای سنتی منطقه کردستان Kah Lane است که در آغاز فصل بهار جای خود را در جدول کردها قرار می دهد. در میان دیگر ظروف سنت آشپزی مدرن می توان به موارد زیر اشاره کرد: Danule، Kofte Shurba، Dukhe Va، Shire Va، Tarkhine، Doyane، Kah Shke Kin، Niskin، Papule، Sayele، Piyazav، Buriyav، Yaprahh، Lah Takav، Qah یاسایوا، قمه یاماخ، شولکین، نوسجی و نان ساجی.

آیین سنتی "kuteh kuteh"

در اورامان، یک منطقه کوهستانی در غرب ایران (در مناطق کردیستان و کرمانشاه)، روحانی سنتی به نام "کوته کوته" است که حدود ده قرن پیش به آن اشاره شده است که در گویش محلی به معنای پیروی و حرکت است. در طول مراسم، همه کسانی که به نوعی روستا را ترک کرده اند، دوباره ملاقات می کنند و شرکت می کنند. دو یا سه روز قبل از آن، تمام ساکنان روستاهای ارومیه تاخت، مالش، صربی، رودبار، ایاان و بلوار، تمام بخش هایی از سرباباد (جایی که این جشنواره به طور عمده برگزار می شود)، در آن روز جوایز مانند آجیل، بیسکویت ها را خریداری می کنند شکلات، کشمش [1] و میوه های خشک مانند گلابی و آلو. در زمان تعیین شده، کودکان، پسران و مردان جوان، هر دو مرد و زن، پاکت را از خانه گرفته و صدای کوفه کوچه را در کوچه ها، به سقف ها و خانه های دیگران می برند و این هدایا را دریافت می کنند. در این سفارشی همه بر اساس صبر و توانایی خود می توانند از طریق روستاها سرگردان شوند و جوایز دریافت کنند. این جشنواره تا زمان نماز شب ادامه دارد.

[1] نوع پنیر ترش مورد استفاده در تهیه برخی از ظروف معمولی