امیر کبیر
میرزا محمد تقیخان فرهانی ، متولد 1807 در هزاوه ، آرک معروف به امیرکبیر ، یکی از نخست وزیران ایران در زمان ناصر الدین شاه قاجار است.
امیر کبیر، ستاره بی نظیر در تاریخ ایران، یک روح اصلاح طلب با شور و شوق عمیق برای استقلال، آزادی و اقتدار ملت ایران مسلمان، اصلاح طلب تا تجدید، یک عاشق سیاسی استقلال و حاکم به خوبی به سمت کشور است، یک شخصیت بی نظیر و نادر است، نه تنها در تاریخ دو هزار و چند صد سال ایران، بلکه در جهان.
اصلاحات داخلی آن با هدف اعتلای فرهنگ ، تعدیل اقتصادی و بازآفرینی سیاست های کشور ، گام های خود در راستای نشاط بخشیدن به دین و گسترش عدالت تا سطح کل جامعه ، مبارزات آن برای کاهش نفوذ در بیگانگان و استعمارگران و حفظ استقلال و سرزمین های کشور ، رفع فقر در طی بیش از سه سال از نخست وزیری وی ، همه این اقدامات شایسته این است تحسین امیر کبیر در کوتاه مدت نخست وزیری ابتکارات بسیاری را به عهده گرفت ، از جمله: تأسیس دارالفنون ، انتشار متون علمی جدید ، ترویج صنایع جدید ، اعزام ایرانیان به خارج از کشور مطالعه و تدریس در ایران ، ترویج ترجمه و انتشار مجلدات علمی جدید ، ایجاد مجله و انتشار كتاب ، مبارزه با فساد (كه مانند یك اپیدمی در همه جنبه های زندگی كشور نفوذ كرده بود) ایران) ، تقویت ظرفیت اقتصادی کشور ، استخراج معدن ، گسترش کشاورزی و آبیاری ، توسعه تجارت داخلی و خارجی ، کاهش نفوذ خارجی در امور کشور ، تعریف یک خط سیاسی خاص در سیاست خارجی ، اصلاح امور مالی و تنظیم بودجه ، تقویت امنیت و ثبات کشور ، سازماندهی مجدد ارتش ، ایجاد کارخانه های تولید اسلحه ، اصلاحات در دادگستری ، ایجاد پیک ، بیمارستان و غیره.
امروزه در ایران مکانهای متعدد و موسسات دانشگاهی نامگذاری شده است. اقدامات انقلابی و ملی امیر کبیر، قهرمان مبارزه با استعمار، باعث شد که داکتران فاسد او را در نور بدی قرار دهند تا او از سفارش نر الدین شه از حکم او دست ببرد و کشته شدن. امیر کبیر در حمام عمومی ترور شد پایان کجایی 9 ژانویه 1852. مقبره او در شهر Kerbal در عراق واقع شده است.